Plan detaljne regulacije „Stari grad“ u Užicu – prvi koraci u obnovi užičke tvrđave

Smeštena na visokom grebenu i sa tri strane okružena rekom Đetinjom, srednjevekovna tvrđava Stari Grad, o kojoj prvi podaci datiraju čak iz 14. veka, predstavlja simbol užičkog kraja. Ovo trodelno zdanje, spoj citadele sa glavnom kulom, Srednjeg i Donjeg grada povezano je sa Vodenom kulom koja je u vreme opsada omogućavala snabdevanje grada vodom. Opasana kamenim bedemima tvrđava je kroz istoriju odolevala brojnim ugarskim i turskim vojskama, pre nego što je pala u zaborav i ostala prepuštena udaru vremena.

U skorijoj istoriji, shvatajući kulturološki značaj ali i turistički potencijal ovog jedinstvenog zdanja, lokalna samouprava Grada Užice je pokazala rešenost da tvrđavu obnovi i zaštiti je od propadanja. Zajedno sa Ministarstvom kulture finansirana je konzervacija i rekonstrukcija utvrđenja sa namerom da se zidine Starog grada saniraju i obezbede za posetioce.

U cilju daljeg razvoja, uz podršku Evropske unije biće izrađen plan detaljne regulacije (PDR) područja Stari grad koji obuhvata površinu od 28 ha i koji će postaviti osnove za budući razvoj, zaštitu ali i promociju ovog prirodnog i kulturnog nasleđa.

Naime, planska dokumentacija će doprineti revitalizaciji, zaštiti i ekonomskoj valorizaciji ovog kulturnog nasleđa. Plan predviđa povezivanje ovog sa drugim značajnim lokalitetima u okruženju uključujući staru hidrocentralu, inače prvu električnu centralu podignutu po Teslinim principima polifaznih struja u Evropi, kanjon reke Đetinje i obližnje turističke lokacije poput Mokre Gore, Tare i Zlatibora. Na taj način će se doprineti unapređenju turističke ponude Užica i celog Zlatiborskog regiona ali i privući nove investicije.

Grad Užice je u skladu sa zahtevima Programa organizovao sastanak sa investitorima i ostalim zainteresovanim stranama u toku ranog javnog uvida u Plan detaljne regulacije Stari grad u Užicu [1] kako bi bili uključeni u proces. Pored prestavnika Grada Užica, Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo i javnih preduzeća, sastanak je okupio i veliki broj građana i potencijalnih investitora koji su aktivno učestvovali u raspravi.

Prema rečima zamenika gradonačelnika Užica, Nemanje Nešića izradom kvalitetnog planskog dokumenta stvoriće se mogućnosti za dalji razvoj lokacije u tri ključna aspekta - uspostavljanje komunikacione veze između državnog puta i same tvrđave kroz izgradnju pešačkog mosta, konzervaciju i rekonstrukciju utvrđenja i razvoj šireg poteza same lokacije kroz planiranje i kasnije izgradnju komercijalnih sadržaja.

Ovaj projekat izrade planske dokumentacije je među ključnim za Grad Užice jer može da podstakne razvoj celog područja kanjona Đetinje i okoline uz posebnu pažnju usmerenu na očuvanje životne sredine. Grad je već počeo da radi na projektu uređenja Staparske banje uzvodno od Starog grada, dok će Evropska unija kroz projekat prekogranične saradnje vredan skoro 600.000 evra podržati izgradnju replike neolitskog naselja Staparska gradina. Ovo će biti drugi arheološki park ove vrste u Srbiji, a Grad Užice će projekat realizovati u partnerstvu sa Gradom Tuzla, Opštinom Milići i Umetničkom školom iz Užica.

[1] Zasebnu strana posvećena izradi Plana detaljne regulacije Stari grad na zvaničnoj internet prezentaciji grada